Dyslexie 

Wat is dyslexie?

Dyslexie is een leerstoornis welke tot uiting komt bij het lezen (dyslexie) en/ of schrijven (dysorthografie). Dit leerprobleem heeft als oorzaak een taalprobleem waar we pas mee geconfronteerd worden op het moment dat we leren lezen en schrijven. Er kan sprake zijn van dyslexie als er, ondanks grote inspanningen (externe hulp, hulpmiddelen,…), weinig tot geen evolutie is binnen het lees- en schrijfproces. In dit laatste geval komt de hardnekkigheid van de stoornis tot uiting. Wanneer er geen onderliggende oorzaak gevonden wordt ( bv. slechtziendheid, onvoldoende scholing, ernstige mentale handicap,…) spreken we van een primaire leerstoornis of dyslexie. Indien de dyslexie het gevolg is van een onderliggend probleem spreken we van secundaire dyslexie.

Het begrip dysorthografie valt meestal onder dyslexie. In dit geval wordt dyslexie omschreven als hardnekkige problemen met lezen en schrijven. In uitzonderlijke gevallen worden de begrippen apart gebruikt. Bij dyslexie gaat het dan om problemen met lezen, bij dysorthografie om problemen met schrijven. Beiden zijn meestal niet van elkaar los te koppelen waardoor we ze omschrijven met de term dyslexie. 

Intelligentie speelt geen rol bij dyslexie. Bijgevolg is het voor de buitenwereld moeilijk om deze stoornis te begrijpen. Zij gaan ervan uit dat iemand met een normale intelligentie zonder problemen leert lezen en spellen.

Wat is de oorzaak?

De oorzaken van dyslexie zijn multifactorieel, m.a.w. dyslexie wordt veroorzaakt door een ingewikkeld samenspel van verscheidene factoren. Er is niet één duidelijke oorzaak. Hieronder worden 3 mogelijke factoren besproken.

• De anatomie van de hersenen

Hersenonderzoek toonde aan dat de anatomische bouw van de hersenen (de temporaalkwabben) bij dyslectici verschillend was van de niet-dyslectici. Men vond een symmetrie tussen beide hersenstructuren terwijl bij het merendeel van de bevolking (70%) de linker temporaalkwab dominanter/ groter is dan de rechter (Geschwind, Weinberger). Wanneer er echter sprake is van een symmetrie tussen beide hersenhelften dan is het zo dat hoe groter de symmetrie is, des te groter de stoornis in het fonematisch bewustzijn zal zijn.

De medische beeldvorming bevestigt de verminderde activiteit in het taalcentrum en de kleine structurele afwijkingen. Conclusie: tijdens het lezen werd een verminderde links-dominante asymmetrie in de hersendoorbloeding gevonden.

• Genetica

Dyslexie is een lees- en spellingsprobleem welke veroorzaakt wordt door een verstoorde verwerking van de klankstructuur van woorden. Dit probleem heeft zijn oorsprong in de gesproken taal maar komt vooral tot uiting in de geschreven taal. Het is belangrijk om te weten dat een zwakke taalbasis erfelijk bepaald is en dat dyslexie mogelijks het gevolg hiervan is. Wanneer een ouder dyslectisch is, is de kans op dyslexie bij het kind tussen de 31% en 62% (Paddington). Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

• Functiestoornis

Tot slot worden nog twee specifieke functiestoornissen gezien als mogelijke oorzaken van dyslexie. Enerzijds zijn er aanwijzingen voor de aanwezigheid van een fonologische stoornis bij dyslectici. Men ziet meer en meer dat slechte lezers ook moeite hebben met bepaalde taalvaardigheden waaronder het onthouden en reproduceren van losse gegevens, het snel benoemen en rijmen. Daarnaast werden lichte woordvindingsmoeilijkheden en moeilijkheden bij het formuleren van complexe zinnen opgemerkt.

Anderzijds veronderstelt men dat er bij dyslexie sprake is van een visuele stoornis.  Er zijn structurele afwijkingen aan te tonen in het magnocellulaire systeem bij dyslectici. Dit systeem is belangrijk voor de ruimtelijke (visuospatiele) waarneming. Een aantasting van dit systeem zou kunnen verklaren waarom dyslectici bij het lezen dikwijls links-rechtsverwarringen vertonen (bvb. b/d/p/q, ie/ei, eu/ue,…).

Comorbiditeit

Dyslexie kan samengaan met andere problematieken waaronder dyscalculie, aandachtstekort, DCD (of dyspraxie), autisme, gedragsproblemen, spraak- en taalproblemen,…

Terugbetalingsmodaliteiten

• Minstens 6 maanden leesonderwijs.
• Logopedie kan aangevraagd worden tot ten volle 14 jaar.
• Het container omvat 140 sessies (30 minuten – eventueel 60 minuten bij kinderen > 10 jaar).